Karol Antoni Gwoździewicz

---

Młodość i rodzina

Karol Antoni Gwoździewicz przyszedł na świat 13 czerwca 1948 roku w miejscowości Andrychów. Jest potomek Karola Franciszka Gwoździewicza oraz Antoniny Gwoździewicz z domu Copik. Jego rodzina ma głębokie korzenie patriotyczne. Wśród przodków można wymienić Mikołaja Copika, który był pradziadkiem, a także powstańcem śląskim, zdobijającym uznanie jako członek destrukcyjnej Grupy Wawelberga. W tej linii rodzicielskiej znajduje się również Filip Copik, dziadek Gwoździewicza, również powstaniec śląski i członek wspomnianej grupy. Genealogia rodziny Gwoździewiczów obejmuje także Jana Gwoździewicza seniora, dziadka, który był żołnierzem I Brygady Legionów Polskich oraz Jana Gwoździewicza juniora, stryja, lotnika zaangażowanego w kampanię wrześniową, który służył jako pilot w 305 polskim dywizjonie bombowym.

Warto podkreślić, że Karol Franciszek Gwoździewicz, ojciec Karola, był zaprzysiężonym żołnierzem Armii Krajowej, członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego Stanisława Mikołajczyka oraz bliskim współpracownikiem „Solidarności Walczącej” i Polskiej Partii Niepodległościowej.

Karol Antoni Gwoździewicz spędził swoje dzieciństwo w Katowicach, gdzie od 1955 roku uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 14. Kontynuując edukację, w 1962 roku rozpoczął naukę w Technikum Metali Nieżelaznych w Katowicach-Szopienicach. Tam zderzył się z pierwszymi represjami ze strony komunistycznych władz; zdarzyło się to, gdy podczas lekcji historii opisał bitwę warszawską z 1920 roku, przez co nie udało mu się uzyskać promocji do następnej klasy. Po ukończeniu szkoły średniej w 1968 roku, podjął pracę w Zakładach Cynkowych Silesia, gdzie pozostał aż do 2004 roku.

Działalność opozycyjna przed Solidarnością

W marcu 1968 roku Karol Antoni Gwoździewicz brał aktywny udział w demonstracjach studenckich, które miały miejsce w Katowicach.

Był przewodniczącym Komisji Wydziałowej w Zakładach Cynkowych „Silesia”, gdzie jego działania miały znaczący wpływ na sytuację w tym miejscu pracy. W latach 1978–1980 zaangażował się w dystrybucję niezależnych wydawnictw, takich jak WZZ, ROPCiO i KSS KOR, które były istotnymi elementami ruchu opozycyjnego w regionie Silesii.

Wśród kolportowanych publikacji znalazły się m.in. „Ruch Związkowy”, „Robotnik” oraz „Opinia”. Działania te wpisywały się w szerszą walkę o wolność i prawa społeczne, zyskując znaczenie w kontekście narodowej opozycji w Polsce.

Działalność w „Solidarności” oraz w podziemiu niepodległościowym

Karol Antoni Gwoździewicz był aktywnym uczestnikiem ruchu „Solidarności”, do którego przystąpił we wrześniu 1980 roku. Jego zaangażowanie przejawiało się w pracy w Komitecie Zakładowym w Silesii, a także w organizacji spotkań w Międzyzakładowym Komitecie Założycielskim w Katowicach, które odbywały się w Zakładach Cynkowych Silesia.

Po wprowadzeniu stanu wojennego Gwoździewicz odegrał kluczową rolę w zapewnieniu schronienia oraz aptecznych zapasów dla osób ukrywających się, w tym Janiny Jadwigi Chmielowskiej oraz Jana Andrzeja Górnego, a także dla innych działaczy opozycji antykomunistycznej. Od 15 grudnia 1981 roku do 13 listopada 1995 roku, chronił drewnianą rzeźbę stoczniowca gdańskiego, która stała się ikoną porozumień sierpniowych.

W 1982 roku Gwoździewicz zainicjował i współorganizował tzw. latające biblioteki, co miało istotne znaczenie dla rozpowszechniania literatury niezależnej. W latach 1983–1987 był członkiem Konfederacji Polski Niepodległej, a od 1983 roku dostarczał materiały poligraficzne dla nielegalnych drukarni. Ponadto w latach 1983–1989 pełnił funkcję łącznika Regionalnej Komisji Koordynacyjnej (RKK).

W drugiej połowie lat 80. współpracował z Regionalną Komisją Wykonawczą (RKW), gdzie odpowiadał za nawiązywanie kontaktów z Tadeuszem Jarzębowskim (Jarskim) z londyńskiego „Solidarity with Solidarity”. W latach 1984–1988 organizował spotkania RKW i blisko współdziałał z Andrzejem Rozpłochowskim.

Warto podkreślić, że w okresie 1985–1992 Gwoździewicz był zaprzysiężonym członkiem „Solidarności Walczącej”, gdzie współpracował z Wydziałem Wschodnim tej organizacji, a jego współpracownikami byli między innymi Janina Jadwiga Chmielowska oraz Piotr Hlebowicz. Kolejnymi jego osiągnięciami w 1989 roku była praca w redakcji pisma „Przegląd Jastrzębsko-Rybnicki”, a także drukowanie i kolportowanie takich publikacji jak „PIK” (Podziemny Informator Katowicki) i „WiS” (Wolni i Solidarni). Dodatkowo, od 1987 do 1993 roku, Gwoździewicz był członkiem Polskiej Partii Niepodległościowej.

Działalność po 1989 roku

Karol Antoni Gwoździewicz od 1993 roku był aktywnym członkiem Ruchu dla Rzeczypospolitej (RdR). W tym samym roku uzyskał pełnomocnictwo od Jana Olszewskiego, które uprawniało go do organizacji oraz reprezentacji tej formacji politycznej w województwie katowickim.

W trakcie wyborów do sejmu w 1993 roku, Gwoździewicz kandydował z drugiego miejsca na liście wyborczej Koalicji dla Rzeczypospolitej (KdR), jednak nie zdobył mandatu. Natomiast w wyborach prezydenckich w 1995 roku pełnił rolę jednego z wiceszefów sztabu wyborczego Lecha Wałęsy na terenie województwa katowickiego.

Jednakże jego zaangażowanie w politykę nie ograniczało się tylko do tych wydarzeń. Był przewodniczącym R.d.R. – O.P. w tym regionie oraz zasiadał w Radzie Politycznej R.d.R. – O.P. W 1996 roku, jako przedstawiciel RdR, był sygnatariuszem powołania regionalnej Akcji Wyborczej Solidarności w Śląsko-Dąbrowskim.

Po rozwiązaniu RdR – OP w październiku 1998 roku, Gwoździewicz wstąpił do Ruchu Społecznego – Akcji Wyborczej Solidarność (RS – AWS). W maju 2000 roku objął stanowisko doradcy wojewody śląskiego. Po odwołaniu wojewody śląskiego Marka Kempskiego, zawiesił swoje działania w sferze politycznej.

Jednak po katastrofie smoleńskiej w 2010 roku, Gwoździewicz wznowił swoją aktywność polityczną i przystąpił do Prawa i Sprawiedliwości (PiS). Poza tym, popularyzuje tematy związane z historią, ze szczególnym uwzględnieniem powstań śląskich, a także był członkiem Towarzystwa Obrony Zachodnich Kresów Polski.

W obecnych czasach, Gwoździewicz konsekwentnie pracuje nad stworzeniem prywatnego muzeum, które ma na celu przybliżenie historii Śląska oraz historii jego własnej rodziny. W życiu osobistym jest ojcem Michała oraz dziadkiem dwóch wnuczek, Kai i Jagody.

Odznaczenia

Karol Antoni Gwoździewicz to postać, której osiągnięcia zostały docenione licznymi odznaczeniami. W roku 2016 otrzymał medal Pro Patria oraz Krzyż Wolności i Solidarności. Te wyróżnienia są świadectwem jego zaangażowania w działania na rzecz wolności i demokracji.

W następnych latach honorowano go kolejnymi medalami i krzyżami. W 2017 roku został odznaczony Krzyżem Solidarności Walczącej, co symbolizuje jego wkład w walkę o niezależność i sprawiedliwość.

Rok 2019 przyniósł mu Medal Stulecia Odzyskania Niepodległości, a w 2020 roku został wyróżniony Krzyżem za Zasługi dla Niepodległości. Dwa lata później, w 2021 roku, otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, co potwierdza jego wysoką pozycję wśród osób walczących o wolność kraju.

Warto również zaznaczyć, że uzyskał status działacza opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowanej, nadany mu przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. To wyróżnienie podkreśla jego męstwo i determinację w obronie wartości demokratycznych w trudnych czasach.

Źródła

W kontekście badań nad działalnością Karola Antoniego Gwoździewicza, wielu autorów i wydawnictw dostarcza niezwykle cennych informacji, które rzucają światło na jego życie oraz działania. Poniżej przedstawiamy kluczowe źródła, które można wykorzystać do dalszego zgłębiania tematu.

• Encyklopedia Solidarności Opozycja w PRL 1976-1989 tom 2, Wyd. Stowarzyszenie Pokolenie, s. 135,
• Słownik działaczy i współpracowników Solidarności Walczącej 1982–1990. Praca zbiorowa pod red. Romana Zwiercana wyd. Fundacja Pomorska Inicjatywa Historyczna s. 174,
• Leksykon Ludzi Małopolskiej „Solidarności” Tom 2. Adam Gliksman, s. 100.

---

Oceń: Karol Antoni Gwoździewicz

---